Vergeving

Voor veel mensen is vergeving een beladen zaak. Ze hebben er grote moeite mee. Er is hen onrecht en pijn aangedaan. Eenzijdig vergeven? Dan laat je de ander ‘er zomaar mee wegkomen’! Dat doet geen recht aan hun rechtvaardigheidsgevoel. En daarom houden ze hun wrok en boosheid vast … maar ook de pijn die daaronder zit. En ze lijden, psychisch en fysiek. 
 
Vergeving … voor veel christenen iets dat je wel moet. Want er staat nu eenmaal dat als wij niet vergeven, onze hemelse Vader ons ook niet zal vergeven. Dat voelt als: er zit niets anders op dan te gehoorzamen. Dan loop je vroeg of laat vast. Je wilt het wel, je hebt het misschien al meermalen geprobeerd, maar … de pijn gaat maar niet over. Kleine dingen kun je makkelijk vergeven. Maar als een dronken automobilist je kind heeft doodgereden of je partner heeft je in de steek gelaten voor een ander, dan is het een heel ander verhaal. 
 
Iemand zei eens tegen me: ‘Ik heb het vergeven hoor, ik heb het losgelaten. Want anders word ik er zelf nog ziek van!’ Daar had ze een punt. Feit is dat vastgehouden wrok en niet geuite, onverwerkte psychische pijn vaak een uitweg zoeken via het lichaam. Mensen krijgen allerlei vage lichamelijke klachten of zwaardere, zoals migraine of zelfs kanker. Het is dus vooral in je eigen belang, om te vergeven! Zelfs, of misschien beter gezegd: juist als de dader geen berouw toont ...
 
Maar hoe dan?
 
Mijn cliënt* zit er middenin. Ze ervaart de pijn over wat er in het verleden is gebeurd als een blokkade in haar leven, tot op de dag van vandaag. Ze heeft ontdekt dat er nog zoveel opgekropte boosheid in haar hart zit, waar ze tot nu toe niets mee heeft gedaan. Omdat ze er anderen niet mee lastig wilde vallen. Maar uiteindelijk werd de druk in de ketel te hoog. Ze zocht en vond de weg naar mijn praktijk. Ik luister bewogen naar haar verhaal. Ze voelt ruimte en veiligheid en het hele relaas stroomt samen met de tranen, eindelijk naar buiten. 
 
Ik help haar het vergevingsproces te doorlopen. Een van de belangrijkste stappen is het tot uitdrukking brengen van de boosheid en de pijn. Veel christenen ervaren een rem als het daarom gaat. Er ligt een taboe op boosheid. Dat is toch niet positief? Maar ik moedig mijn cliënt juist aan om het wèl te doen! Ze mag bij mij ongeremd zeggen wat het met haar heeft gedaan, hoe het haar verdere leven heeft beïnvloed, hoeveel pijn het haar heeft gedaan, en hoeveel last ze er tot op de dag van vandaag nog van heeft … Het had nooit mogen gebeuren! Ze mag er met terugwerkende kracht: de kracht die ze nu wèl heeft, alsnog heftig tegen protesteren. 
 
En daar zit ineens de tiener voor me die het allemaal heeft meegemaakt. Haar ogen gesloten en twee handen in één vuist samengebald, is ze in haar binnenwereld even terug in de tijd. In onvervalste tienertaal gooit ze alles eruit wat ze toen niet kon zeggen. Even pauze … en dan komt er nog meer protest en verdriet … ik geef haar alle tijd die ze nodig heeft. Voel haar verontwaardiging en pijn met haar mee. Als ze er helemaal klaar mee is, letterlijk en figuurlijk, komt er ruimte. De rust keert weer en geleidelijk aan kan ze de bereidheid gaan voelen om tot echte, diepe vergeving te komen. Om de ander te gaan loslaten met een: ‘Je bent me niets meer schuldig, ik verwacht niets meer van jou, ik laat je vrij …’
 
Vergeving is een proces. Geen eenmalige handeling, geen ‘stap in gehoorzaamheid’, of louter een rationele beslissing van je wil. Je kunt alleen dan werkelijk en definitief vergeven, als je hele hart, dus ook al je emoties, erbij betrokken zijn. Als er aandacht en erkenning is geweest voor je boosheid en de pijn die je hebt geleden. Het mooie is dat daardoor in je hart een proces van heling op gang komt. Zelfs al komt er nooit meer erkenning of een excuus van de dader zelf. 
 
Ik zie het gebeuren bij mijn cliënt. Ze slaakt een paar keer een diepe zucht en doet haar ogen weer open. Door haar tranen heen grapt ze: ‘zucht-geeft-lucht-aan-een-hart-vol-smart!’ En ik weet dat de grootste pijn nu achter de rug is. Berusting wordt voelbaar. De angel is eruit, de druk is van de ketel. Vanaf nu zal ze meer ruimte en vrijheid gaan ervaren. Ja, ze voelt zich nu al een kilo lichter, zegt ze terwijl ze de deur uitstapt!