Je moet goed voelen, om je goed te voelen!

Dat wij kunnen voelen met ons hart en met ons lichaam, maakt ons tot mensen. Zonder gevoelens zouden we gevoelloze robots zijn. Wat je doet met hart en ziel, dat doe je met blijdschap, met alles wat in je is, toewijding, overgave, hartstocht, enthousiasme. En dat is dan ook aan je buitenkant te zien! 

Emoties zijn de uitdrukking van gevoelens: de manier waarop we uiten wat van binnen in beweging is gebracht. Er worden doorgaans 4 basisemoties onderscheiden: bang, boos, blij en bedroefd. Je voelt ze van binnen en je kunt ze uitdrukken in woorden, gebaren, expressie, kortom met je lichaam. Waardoor ze ook voor anderen zichtbaar, hoorbaar, voelbaar, tastbaar worden. Alle mensen ter wereld hebben dezelfde, ingeschapen, universele basisemoties. Of en hoe zij die uiten is sterk cultuurbepaald. Vergelijk een groep Amerikanen die naar een griezelfilm kijkt, met een groep Japanners die hetzelfde doet. Je zult een groot verschil zien! Maar van binnen voelen ze dezelfde emoties.   

Emoties zijn net als de benzine in de motor die de auto voortbeweegt: de energie die ons in beweging brengt. Emoties intensiveren en verrijken ons leven. Zonder emotie is niets echt belangrijk. Maar mèt emotie kan alles belangrijk worden! Gevoelens zetten ons in beweging om op een gezonde manier te reageren. Ze zijn belangrijk om de waarheid in het leven te ontdekken. Die wijsheid had Salomo al, toen hij het conflict tussen de twee moeders met de ene baby oploste. Toen hij de oprechte uiting van haar emoties zag, wist hij wie de echte moeder was. 

De God van liefde is een God van emoties! Hij gaf ons een fijnbesnaard gevoelsleven. Dat samen met je ratio werkt als een dashboard, een zuiver kompas. En het is ook een fijn afgesteld waarschuwingssysteem. Het laat je voelen: hé, er is wat loos! Wat voel ik? Waar jij jezelf misschien nog voor de gek houdt - dat het niet zo erg is om je lijf te overbelasten, maandenlang veel te hard te werken, te veel te drinken, eten, roken, te weinig te slapen, … - daar laat je lichaam zich niet bedotten. Het reageert echt en eerlijk. Je gaat je doodmoe voelen, misschien wel uitgeput, misselijk, kortademig. Je lichaam kan niet liegen! Negeer je de signalen, dan presenteert je lichaam je vroeg of laat de rekening.   

Als de signalen die je voelt vaag zijn en je niet meteen kunt plaatsen wat er aan de hand is, focus dan eenvoudig een poosje op dat lichaamsgevoel. Bid: Heer, wat maakt me zo moe? Waarom voel ik die spanning in mijn maag, die pijn in mijn schouders, waarom adem ik zo hoog? Wat is het dat me benauwt? Wat maakt me zo onrustig? Mijn lijf weet het al, maar ik nog niet … wilt U het me duidelijk maken? Mijn eigen ervaring is dat God bij deze introspectie met je meevoelt en je vroeg of laat antwoord geeft. Soms rechtstreeks aan je hart, soms in gesprek met iemand anders.   

Wij zijn allemaal nakomelingen van 300 jaar Westers rationalisme. Overgenomen uit de oude Griekse filosofie, die stelde dat de geest boven het lichaam staat. Dat logica en verstand voorop gaan. Dat je met je ratio moet heersen over wat je voelt.  Gevoelens werden afgedaan als grillig en onbetrouwbaar, als zwak en ondergeschikt. Wat je lichaam voelde, zouden alleen maar verwaarloosbare restanten zijn van dierlijke instincten. Dat werd later nog eens bevestigd door Darwin. Dit denken vindt je nergens in de Bijbel terug! Inzicht en fijngevoeligheid gaan hand in hand. Paulus in Filippenzen 1:9 ‘Dit bid ik, dat je liefde nog steeds meer overvloedig moge zijn in helder inzicht en alle fijngevoeligheid, om te onderscheiden, waarop het aankomt.’  De Statenvertaling: ‘… in alle gevoelen …’      

Toch is het Griekse denken helaas ook het christendom binnengeslopen. Geloven werd: een leer aanhangen. De juiste kennis verzamelen. Je aan de regels houden, de juiste gebeden kennen, de vastgestelde tradities volgen, ge- en verboden gehoorzamen. En verder vooral niet te veel voelen. Dat lastige zieltje trok je alleen maar naar de aarde. We leerden volharden. En wat je in je lichaam voelde, daar moest je boven staan.   

Paulus weer! Nu in Romeinen 12: Wees blij met de blijden, en ween met de wenenden!’ God schiep in onze hersenen spiegelneuronen, die maken dat we kunnen meevoelen met wat een ander voelt. Om dan in beweging te komen en te doen wat nodig is voor die ander. ‘Ween met de wenenden’ … rouw met de rouwenden. Luisteren is genoeg. Woorden hoeven niet, zijn er niet. Als jij er maar bent …  En wees blij met de blijden. Leef oprecht met ze mee en verdubbel hun vreugde door erin te delen!   Gevoelens zijn niet goed of fout: ze zijn er, en je doet er goed aan, ze serieus te nemen. Je gevoelens zijn een venster waardoorheen je de waarheid kunt zien: hoe het ècht met je is gesteld, van binnen.  Geestelijk en lichamelijk gezond zijn kan alleen maar, als je een gezonde relatie hebt met je ziel en je lichaam. De ware gezondheid van je geestelijk leven kun je meten aan hoe je je voelt. Dus: je moet goed voelen, om je goed te voelen!   

Het is tekenend dat men tegenwoordig zegt: emoties tonen is je kwetsbaar opstellen. Kennelijk zijn veel mensen ooit gekwetst, toen ze open, echt en puur waren in het uiten van hun emoties. En hebben ze er daarna wijselijk voor gekozen om niet zo snel meer iets van hun innerlijk te laten zien. Of zelfs helemaal te stoppen met voelen. Als je gevoelsleven is afgevlakt en verdoofd door te veel levenspijn, dan heb je genezing nodig van het zintuig voelen. Moed, om alsnog te gaan voelen en om samen met iemand die je vertrouwt, achterstallig onderhoud te gaan doen aan je ziel. Om te stoppen met je oude manieren van pijnverdoving en te laten komen wat er dan komt. Met vertrouwde mensen om je heen, die een klankbord en veilig vangnet voor je willen zijn. 

Zodat je ziel kan genezen en je kunt zeggen: It is well with my soul. Ik voel mij goed!